I Ddeffro Ysbryd y Wlad

• Awdur: Jerry Hunter
• Fformat: Clawr meddal
• Dyddiad Cyhoeddi: Hydref 2007

Hanes Robert Everett a'r Ymgyrch yn erbyn caethwasanaeth Americanaidd.

Yn ôl llawer, Robert Everett oedd Cymro enwocaf America. Llafuriai dros nifer syfrdanol o achosion: yr ymdrech i greu a chynnal traddodiad llenyddol Cymraeg yn yr Unol Daleithiau; achos crefydd ymysg Cymry; direst a hawliau merched.

Ond roedd Cymry America'n ei gofio’n bennaf am ei waith diflino dros un achos, sef diddymiaeth - yr ymgyrch i ddiddymu caethwasanaeth.

Erbyn i Ryfel Cartref y wlad ddechrau yn 1861 roedd pedair miliwn o bobl dduon yn gaeth ac felly’n eiddo i Americanwyr eraill.

Am dros 40 mlynedd bu Robert Everett yn taflu’i bwysau moesol a deallus y tu ôl i’r ymgyrch yn erbyn caethwasanaeth, gan ddefnyddio’r pulpud, yr ysgrifbin, y wasg argraffu a’r blaid wleidyddol er mwyn radicaleiddio Cymry America a’u byddino yn erbyn y drefn anfoesol honno.

Gwybodaeth am yr awdur:

Mae Jerry Hunter yn uwch-ddarlithydd yn Ysgol y Gymraeg, Prifysgol Cymru, Bangor. Hwn yw ei drydydd llyfr Cymraeg.

Rhoddwyd ei gyfrol gyntaf, Soffestri’r Saeson: Hanesyddiaeth a Hunaniaeth yn Oes y Tuduriaid (Gwasg Prifysgol Cymru) ar restr fer Llyfr y Flwyddyn yn 2001.

Enillodd ei ail lyfr, Llwch Cenhedloedd: Y Cymry a Rhyfel Cartref America (Gwasg Carreg Gwalch), y wobr honno yn 2004.